De Verklaring is inmiddels het vijfde boek van IT-ondernemer Hans van Bommel en bestuurder en hoogleraar Jo van Engelen, beiden natuurkundigen. Als maatschappij staan we voor een reeks van grote, bijna onmogelijke uitdagingen: het klimaat, de energietransitie, het vluchtelingenvraagstuk en een overheid die in de ogen van de burger steeds minder betrouwbaar lijkt te worden. In Nederland is het vertrouwen verder ondermijnd na de toeslagenaffaire en de stikstofcrisis. In de landen om ons heen spelen vergelijkbare situaties en affaires. Hoe is het zover gekomen? En hoe vinden we een weg uit dit moeras?

In onze bestuurlijke aanpak van de problematiek zijn we uit het oog verloren dat we altijd vanuit een bepaalde context naar een gebeurtenis kijken, stellen de auteurs. Bovendien kunnen we altijd maar een beperkt deel zien en zijn gebeurtenissen altijd onvoorspelbaar omdat ze onnavolgbaar met elkaar samenhangen, ofwel complex zijn. Dit is overeenkomstig met natuurkundige wetten. Enkele feiten bestaan niet zo zal worden betoogd, samenhangende concepten wel. De basis van het besturen zou zich minder moet richten op het afschuiven van aansprakelijkheid via de bekende lijstjes en bullet points en meer op kleine, voorzichtige, samenhangende stappen in de richting van een meer gewenste situatie. Concepten zijn sterker dan feiten: samenwerking wint het van concurrentie.